Tokeny zarządzania (governance) są rodzajem kapitału własnego w kontekście ekosystemów blockchain. Dają one prawo do głosowania nad kluczowymi kwestiami w rozwoju zdecentralizowanych protokołów. Tokeny zarządzania to nie tylko narzędzia demokracji bezpośredniej. Mogą być wykorzystywane w wielu innych przypadkach.
Tokeny użytkowe z kolei służą jako sposób interakcji z usługami lub uzyskania dostępu do określonych funkcji i specjalnych przywilejów w ekosystemach. Takie aktywa nie mogą być wykorzystywane do głosowania w ramach DAO.
Spis treści
Czym jest token zarządzania (governance)?
Token zarządzaniato zasób cyfrowy, którego posiadacze mogą głosować w kluczowych kwestiach związanych z rozwojem projektu blockchain w ramach zdecentralizowanej autonomicznej organizacji. DAO może podejmować decyzje dotyczące
- określania wielkości różnych opłat protokołów i ich dystrybucji wśród uczestników ekosystemu;
- zmian w interfejsie użytkownika;
- tworzenia i wypełniania funduszu rozwoju projektu;
- dotacji dla deweloperów itp.
Wiele krypto-aktywów w ekosystemie DeFi to tokeny zarządzania. Ich przypadki użycia nie ograniczają się do głosowania. Takie monety mogą być zwykle zaangażowane w staking, protokoły pożyczkowe i yield farming.
Istnieją rankingi tokenów zarządzania, w których są one sortowane według malejącej kapitalizacji rynkowej.
Czym jest token użytkowy (utility)?
Tokeny użytkowe to aktywa kryptograficzne przeznaczone do konkretnych przypadków użycia w określonych ekosystemach. Są one również określane jako tokeny natywne lub utility.
Takie aktywa replikują również mechanikę gazu w sieci Ethereum. Na przykład token użytkowy MATIC ekosystemu Polygon służy do uiszczania opłat transakcyjnych.
Basic Attention Token (BAT) pozwala nagradzać użytkowników przeglądarki Brave za oglądanie reklam, a także działać jako forma płatności dla reklamodawców.
W niektórych przypadkach token użytkowy jest wymagany do uzyskania dostępu do platformy, ale częściej jest używany opcjonalnie do korzystania z niektórych funkcji lub przywilejów.
Przykładowo, posiadacze BNB otrzymują zniżkę na prowizje handlowe podczas interakcji ze scentralizowaną giełdą Binance, a także możliwość wspierania nowych projektów na platformie Launchpad.
Ten sam token jest kluczowym elementem BNB Chain. Jest on również wykorzystywany do uiszczania opłat transakcyjnych za transakcje w ekosystemie DeFi.
LINK, natywny token Chainlink, służy głównie do opłacania pracy operatorów węzłów, w oparciu o które funkcjonują wyrocznie zdecentralizowanej sieci.
Jakie są główne różnice między tokenami zarządzania a tokenami użytkowymi?
Tokeny zarządzania są podobne do akcji zwykłych w tradycyjnych finansach, umożliwiając głosowanie nad kluczowymi kwestiami w spółkach publicznych.
Posiadacze takich aktywów zgłaszają, akceptują lub odrzucają propozycje w ramach DAO.
Tokeny zarządzania są zatem kluczowym elementem zdecentralizowanych systemów, instrumentem demokracji bezpośredniej.
Z drugiej strony tokeny użytkowe nie dają prawa głosu, a jedynie możliwość ich wykorzystania w określonych przypadkach. Większość tych aktywów jest rodzajem okrojonej wersji tokenów zarządzania.
Jakie są zalety i wady tokenów governance i utility?
Wymieńmy główne zalety tokenów zarządzania:
- Decentralizacja. Tylko z takimi aktywami aplikacje DeFi można nazwać zdecentralizowanymi. Bez tokenów zarządzania platformy byłyby po prostu zestawami inteligentnych kontraktów, kontrolowanymi tylko przez programistów i założycieli.
- Możliwości współpracy. Głosowanie kładzie podwaliny pod konstruktywne dyskusje na temat przyszłości projektów. Dyskusje z kolei zachęcają uczestników ekosystemu do współpracy.
- Zaangażowanie. Tokeny governance stanowią dźwignię nad przyszłością projektów blockchain, co motywuje ich posiadaczy do udziału w głosowaniach.
Istnieją jednak również wady:
- Elementy demokracji bezpośredniej nie gwarantują, że projekt będzie ewoluował we właściwym kierunku. W DAO zawsze znajdą się uczestnicy, którzy kierują się przede wszystkim egoistycznymi interesami. Wśród takich osób mogą znajdować się duzi posiadacze tokenów, którzy mogą znacząco wpłynąć na wyniki głosowania.
- Jeśli decyzja podjęta przez społeczność okaże się nieoptymalna i ostatecznie zaszkodzi projektowi, winna będzie większość. Oznacza to, że nikt konkretny nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności.
- Każda zdecentralizowana autonomiczna organizacja ma posiadaczy dużej liczby tokenów zarządzania. Są oni w stanie samodzielnie tworzyć propozycje i osiągać akceptowalne dla siebie wyniki. Te ostatnie mogą być sprzeczne z interesami pozostałych uczestników społeczności. W związku z tym mechanizm dystrybucji tokenów zarządzania musi być dobrze przemyślany.
- Ze względu na niepewność prawną, wiele projektów, a co za tym idzie aktywów, może przyciągnąć uwagę organów regulacyjnych.
Posiadanie tokenów użytkowych może również wiązać się ze znacznym ryzykiem. Na przykład podczas „gorączki ICO” w latach 2017-2018 powstało wiele projektów bez fundamentalnej wartości lub perspektyw. Takie aktywa były często emitowane przez oszustów w celu pozyskania środków początkujących krypto inwestorów.
Są wyjątki – to właśnie w tych latach miała miejsce sprzedaż tokenów największej obecnie scentralizowanej giełdy Binance i wiodącej platformy DEX – Uniswap.
Wartość i perspektywy tokenów użytkowych zależą od jakości danego projektu i znaczenia przypadku użycia/ Jeśli na platformę nie ma popytu, wartość aktywów będzie spadać.
Tokeny użytkowe w niewielkim stopniu przyczyniają się do masowej adopcji kryptowalut, ponieważ ich faktyczne wykorzystanie ogranicza się głównie do poszczególnych platform i przypadków użycia. Dlatego też niewiele takich aktywów zachowało wartość przez długi czas.
Comments (No)